Toename bijtincidenten

[Susam]

Meer bijtincidenten met honden gemeld (en daar is een pijnlijke verklaring voor)
Anne Boer 29-07-24, 06:00

De gemeenten Ermelo, Epe, Apeldoorn en Kampen zien een toename van het aantal meldingen van bijtincidenten waarbij honden zijn betrokken. Dat blijkt uit een inventarisatie door de Stentor. Wat is er aan de hand? De zoektocht naar antwoorden levert een pijnlijke verklaring op. ,,Dit moet op de agenda.’’


In dit deel van het land neemt Kampen als eerste maatregelen. Burgemeester Sander de Rouwe maakt zich zorgen en bracht de cijfers zelf naar buiten. In zijn gemeente is sprake van een forse toename van het aantal geregistreerde bijtincidenten waarbij honden zijn betrokken. Dat waren er in 2022 nog 12, vorig jaar 18 en nu staat de teller al op 15.

Het gaat vooral om loslopende honden. Om het tij te keren, begint de gemeente een ‘positieve’ campagne. Honden die netjes aan de lijn lopen, krijgen brokjes van handhavers.

Oorontsteking
Er zijn diverse verklaringen voor bijtincidenten in omloop. Hondentrainer en gedragstherapeut Yvette van Veldhuijsen uit Apeldoorn - van stichting Hond Veilig Nederland - vraagt aandacht voor chronische (gewrichts)pijn en andere gezondheidsklachten bij honden, zoals allergieën, oorontsteking en buikklachten. De stichting is gespecialiseerd in honden met ‘moeilijk gedrag’.

,,Ruim 92 procent van de honden die bij ons komen, vertoont pijngerelateerd ongewenst gedrag, de groepslessen niet meegerekend. We hebben vorig jaar 1014 honden verwezen naar een dierenarts wegens voor ons duidelijke vermoedens van pijngerelateerde agressie.’’

Hoe kan dat nou?
Ze vertelt over een drama in een gezin waar een hond een kind greep. Hoe kan dit nou, was de vraag die ze kreeg. Het toeval wilde dat er video-opnamen waren van het incident. Van Veldhuijsen heeft die bestudeerd en concludeert: deze hond verging van de pijn. ,,De hond had pijn aan vier poten en dat groeide dit dier boven het hoofd waardoor hij iets deed wat niemand verwachtte.’’

Het antwoord op de vraag hoeveel bijtincidenten er zijn in de regio blijkt lastig te vinden. We beginnen bij de politie, waar je een melding of aangifte kunt doen van een bijtincident.

Rijp en groen
,,Er zijn wel bijtincidenten geregistreerd maar dat is rijp en groen’’, zegt politiewoordvoerder Ruud Visser. ,,Die zeggen niets. Voor een goede duiding moeten we elke melding nalezen om te kijken of er opvolging aan is gegeven. In essentie gaat het om incidenten die ook qua aard en inhoud aanleiding geven om een zogenoemd bijtrapport op te maken ten behoeve van de burgemeester. Die heeft de bevoegdheden daarop in te grijpen.’’


Kortom, we moeten bij de gemeenten zijn. Niet alle gemeenten in het werkgebied van de Stentor zijn in staat de cijfers op te diepen, vanwege vakanties of ziekte of omdat het geen ‘standaard lijstje’ is dat wordt bijgehouden. Sommige gemeenten verwijzen terug naar de politie.

Van de 22 gemeenten die wel cijfers geven, is het beeld grillig. Ermelo, Epe, Apeldoorn en dus Kampen zien een duidelijke stijging.

Ermelo had 3 bijtincidenten in 2022, vorig jaar 7 en zit halverwege het jaar al op 5. Epe telde in 2022 1 bijtincident, vorig jaar 2 en zit halverwege dit jaar op 4. Apeldoorn spant de kroon met 17 bijtincidenten in 2022, 35 in 2023 en tot dusver dit jaar 21 bijtincidenten.

Zwolle had er 13 in 2022, vorig jaar 10 en telde er tot juli 8. Deventer had een piek in 2022 met 15 bijtincidenten. Vorig jaar waren het er 8. De teller staat dit jaar op 3. Putten ging daarentegen van 10 bijtincidenten in 2022 naar 2 vorig jaar en zit dit jaar op 3.

Er zijn ook gemeenten waar het helemaal niet voorkomt, althans niet op papier. Rijssen-Holten noteerde er vorig jaar 0 en heeft er dit jaar ook nog geen een, evenals Voorst. Dronten wisselt 0 en 1 af de afgelopen jaren. Staphorst telde er vorig jaar 3 en staat dit jaar op 1.

Vaak geen melding
De meeste andere gemeenten zitten tussen de 1 en 3 bijtincidenten per jaar. Ze geven daarbij wel aan dat het werkelijke aantal bijtincidenten veel hoger ligt omdat veel mensen geen melding doen. ,,Dat willen we wel graag, zodat we het kunnen vastleggen en bij herhaling maatregelen kunnen nemen’’, zegt Karin Notenboom van de gemeente Lochem.

Bij elkaar lopen er 1,9 miljoen honden rond in Nederland. Met name in de coronajaren ging het hard. Tijdens de pandemie zaten veel mensen gedwongen thuis en velen besloten toen, soms halsoverkop, een hond aan te schaffen. Dat pakte niet altijd goed uit.


Chronische pijn
De afgelopen jaren hebben onderzoekers diverse oorzaken van agressie bij honden in kaart gebracht: onbetrouwbare handelaren, traumatische ervaringen (veelal bij honden uit het buitenland), de toename van het aantal honden, gebrek aan kennis bij de baasjes, genetische aanleg, de drukte in ons land en dus chronische pijn.

Yvette van Veldhuijsen
Yvette van Veldhuijsen © Ronald Hissink
Dit laatste onderwerp moet hoger op de agenda, vindt hondentrainer en gedragstherapeut Van Veldhuijsen. ,,Er moet beter zicht komen op medische oorzaken van gedragsproblemen bij honden en ook meer voorlichting, zodat hondeneigenaren en dierenartsen weten waarop ze moeten letten.’’


We kunnen ze helaas niet allemaal redden

Yvette van Veldhuijsen, Hond Veilig Nederland
Wat haar betreft komen er pijncoaches en meer bewegingsonderzoeken om bijtincidenten in te dammen. ,,Dierenartsen doen hun stinkende best maar we hebben een tekort aan dierenartsen en wat kan die in tien minuten bekijken?’’

Van Veldhuijsen is al bijna dertig jaar actief in de hondenwereld en heeft zich gespecialiseerd in potentieel gevaarlijke honden. Zij en haar vijftig collega’s (vrijwilligers) van Hond Veilig Nederland hebben er inmiddels de handen vol aan. Ze testen tweeduizend honden per jaar. ,,We kunnen ze helaas niet allemaal redden.’’

Aanlijn- en muilkorfgeboden die burgemeesters opleggen, hebben volgens haar nut. ,,Maar die gelden niet in huis, waar de meeste bijtincidenten zijn.’’

https://www.destentor.nl/apeldoorn/meer ... A_gBELRmkQ

[annnie]

Zolang het niet fatsoenlijk wordt bijgehouden kunnen ze niks over een toename of eventuele oorzaak zeggen.

Echt sterk staaltje journalistiek.
Kampen: het komt door loslopende honden dus we gaan baasjes belonen met hond aan de lijn

De 'specialist. De meeste bijtincidenten vinden thuis plaats

Neemt niet weg dat ik het goed vind dat er meer aandacht is voor pijn bij honden. Ik denk dat een schrikbarend deel van de hondeneigenaren zich niet bewust is als fikkie ergens last van heeft. Maar ook hier heb ik alleen anekdotisch bewijs voor.

[alinelaila]

Echt sterk staaltje journalistiek.
Kampen: het komt door loslopende honden dus we gaan baasjes belonen met hond aan de lijn

De 'specialist. De meeste bijtincidenten vinden thuis plaats

Dat dus. Spreekt elkaar lekker tegen.

Dat er bij veel honden medisch iets aan de hand is hoor ik inderdaad van meer gedragstherapeuten. Een kennis van mij hier in de buurt moet ook vaak doorverwijzen naar dierenarts, omdat er dan niet alleen gedragsmatig maar ook zeker medisch iets met de hond blijkt te zijn. Zou al schelen als eigenaren daar zelf eens wat alerter op waren..

[blondie]

Alle bijtincidenten gaan melden, dus hond vs mens/kat/ander dier/mens/kind?

Daar mogen ze dan wel een aparte afdeling voor gaan oprichten, politie heeft wel wat anders te doen lijkt me.

Bijtincidenten in huis, dat bepaal je toch zeker zelf wel. Al is er volgens mij wel al zoiets als meldplicht door artsen bij bijtincidenten.
Maar praktijkvoorbeeld, jaren geleden met mijn eerste herder.
Mijn vader speelde heel ruw met mijn hond, pa fel en wilde trekspel winnen, maar de hond werd ook volhardender. Ik zag het gebeuren en gaf pa al aan om het trekspel te stoppen op een normale manier. Niet luisteren. Hond verhapt om beter grip op het object te krijgen, raakt de pols van mijn vader, die schrikt en trekt zijn arm terug terwijl de tand dus speeltje en mijn vaders arm beet hadden. Resultaat flinke snee en bloeden als een rund vanwege bloedverdunners die pa heeft. Ging helaas dag erna ontsteken dus moesten we naar EHBO.
Heb pa toen echt vermeld geen details te geven als ze er naar zouden vragen, dan zou mijn hond een bijtincident met mens op zijn naam hebben staan, en gezien de situatie had ik daar dus echt geen trek in.

Idem zou ik dat met een herplaatser gehad hebben die er maar een paar dagen was, zij kende ons niet en wij haar niet. Bij forceren schroomde zij destijds niet om de tanden te gebruiken. Dus toen er over haar grens heen werd gegaan beet ze.
Vooropgesteld dat je dan met vreemde mensen even geen risico gaat nemen (nu is dat gedrag weg) ga je toch niet ook melding maken op dat moment van een bijtincident omdat je het domweg zelf veroorzaakt hebt (naar mijn idee)

En de actie reactie bijtincidenten tussen honden vind ik ook lastig, zelf aantal keren meegemaakt dat een kleinere de tanden zet in een grotere hond met minimale wonden (hap bij oog, hap in neus/poot) maar als een terugsnauw verkeerd uitpakt dan is de schade bij een kleinere hond, en soms niet eens met opzet al vrij snel groter.
Wat ik dus had met Bluf de herder, en Jol de kruising. Bluf had een beet in de bek, maar die hapte terug in de poot van Jol, die haar poot terug trok en ook een scheurwond daardoor kreeg die gehecht moest worden.
Toegeven dat ik Bluf als aanvaller zag, die overmatig had gereageerd maar de dierenarts ontkrachtte dat destijds gezien de wond. Neemt niet weg dat ik wel daarna geen risico nam met vreemde wat blafferige en happerige honden in haar buurt, Jol en Bluf zelf konden na gewenning prima met elkaar in huis leven zonder dat ze elkaar verder ooit nog hadden verwond.

Maar daar ga je dan toch ook geen bijtincendent van melden

[Teckeltoos]

Het wordt tijd dat er meer wordt gehandhaafd. Buiten de officiële losloop gebieden mag je in Leeuwarden nergens een hond los laten lopen.
Ook niet in het park of het grasveldje aan de overkant.
Wat kinderen aangaat zou men op scholen al vroeg moeten beginnen met lessen hoe om te gaan met honden.

[Mo-yi]

Ik denk overigens wel dat veel mensen er niet bij stilstaan dat er steeds meer gewrichtsproblemen ook bij jonge honden meer opspelen, dus in die zin vind ik dit stuk wel positief.
Verder spreekt het wel tegen met waar de bijtincidenten zijn, en dan gaan belonen voor lijnlopers. Ik zag dat vorig jaar ook voorbij komen, dat die handhavers dan koekjes gaan uitdelen..ik snap het wel maar ook;

[Nanna]

Hebben we het nu over mensen die gebeten worden of hond-hond incidenten?

Als je ook ziet hoe dóm sommige mensen op hondengebied zijn verbaast het me niks. Honden worden steeds vaker gezien als ‘furbabies’. Furbabies die alles maar moeten snappen en begrijpen en zich als mensje moeten gedragen. Dat loopt natuurlijk spaak.
Verder de hausse aan buitenlandse honden want zonder stichtinghond ben je niet hip en happening. Honden met vaak een fiks verleden maar ze motten dankbaar zijn dat ze gered zijn. Loopt spaak.
En de steeds verder toenemende inteelt in rashondenland zorgt nou ook niet bepaald voor stabielere karakters.

[annnie]

Meer handhaving gaat dus geen ene zak uitmaken, meer begrip van wat een hond is wel

[blondie]

Hebben we het nu over mensen die gebeten worden of hond-hond incidenten?

Als je ook ziet hoe dóm sommige mensen op hondengebied zijn verbaast het me niks. Honden worden steeds vaker gezien als ‘furbabies’. Furbabies die alles maar moeten snappen en begrijpen en zich als mensje moeten gedragen. Dat loopt natuurlijk spaak.
Verder de hausse aan buitenlandse honden want zonder stichtinghond ben je niet hip en happening. Honden met vaak een fiks verleden maar ze motten dankbaar zijn dat ze gered zijn. Loopt spaak.
En de steeds verder toenemende inteelt in rashondenland zorgt nou ook niet bepaald voor stabielere karakters.

Vind het soms lastig.
Ik ben begonnen met een herplaatser van 4 jaar, prima opgevoed, maar best een sterk karakter, en in begin door wat licht trauma toch wat dingen die best aandacht nodig hadden. Nu had ik de mazzel in contact te staan met eerste eigenaar, ik ging naar een cursus en later naar bepaalde trainingen die hij kende en langzaam aan in combi met tips in real life, maar ook op hondenfora en kenners van ras kwam ik er toch wel redelijk uit.

Maar zeker de eerste paar maanden had ik door mijn onervarenheid met honden, hele verkeerde keuzes kunnen maken bij een soms een op een issue met hem. Maar blijkbaar toen genoeg feeling, dat ik niet confrontatie aan moest gaan (hij moet gewoon luisteren!)
Tussen Chara en mijn vriend had dat ook mis kunnen lopen, omdat hij toen ook de signalen van Chara niet goed kon plaatsen, dus was ik blij met wat ervaring in specifieke situaties (hond die plek ging claimen)

Maar ik zie het ook gebeuren met eigenaren die hond van pup af aan nemen, en/of al meerdere jaren honden hebben gehad. Die blijven hangen in hun maniertjes en dat ze keer op keer uitvallende honden in bezit hebben, snappen ze niet, het ligt dan vaak aan andere honden of mensen

Maar ook buiten met vreemde mensen, hier zie ik nog steeds dat veel mensen een hond als algemeen bezit zien die alles zich maar moet laten welgevallen.
Zomaar aanhalen, over de kop heen, kinderen aanmoedigen om de hond te aaien/klopjes geven zonder aan een baas te vragen of dat wel kan..
Of inderdaad een baas die zijn hond wil leren dat aanhalen moet gebeuren

Heb dat ook gecheckt hoor, bij de nieuwkomers omdat het gewoon te pas en te onpas gebeurd ook bij passeren gewoon al heb ik ze naast me lopen. En gelukkig kan dat zonder dat ze snappen. Maar Glory vindt het eigenlijk heel eng als het plots gebeurd, maar hapt niet die probeert weg te duiken. Of maakt daarna heel voorzichtig weer contact, maar denk dat zij gewoon echt klappen en trappen heeft gekregen met opgroeien, en dat gaat er nooit meer uit.

Maar ik vind het niet per definitie een buitenlandse honden ding.
Idem trouwens met los lopen. Als je gewoon een beetje rekening houdt met elkaar, en zelf ook gewoon je hond kent dan pas je je daar maar op aan.
Gisteren op strand nauwelijks tot geen honden tegengekomen uit de waak- en verdedigingshonden groep. Wel heel veel andere honden die er bekend om staan makkelijk contact te leggen met vreemde andere honden, uitermate snelle uitdagingen tot spel gezien, een paar buitenlanders en pups aan een lange lijn maar waar wel contact mee mocht/kon worden gemaakt, dus dan valt en staat ook een beetje een losloopwandeling met de kennis van hondeneigenaren of het gaat of niet.

Had ik onze herder mee gehad, dan hadden we een heel stuk rustig en vrij kunnen lopen, maar had ik rechtsomkeert gemaakt als ik de groepen honden had ontwaart die kriskras door elkaar heen sjeesden. Glory en Chara vonden het een Walhalla op dat moment

[ranetje]

Meer handhaving gaat dus geen ene zak uitmaken, meer begrip van wat een hond is wel

Eens

Ik zou het niet fijn vinden als een handhaver mijn hond koekjes gaat geven.

[S.V.]

Ik vind al dat geregistreer een dingetje, de goeden zullen straks weer onder de kwaden moeten zwichten ben ik bang..beperking zus en beperking zo...

[Susam]

als ik puur naar eigen ervaringen en verhalen kijk, dan zou er VEEL meer geregistreerd moeten worden. Bijvoorbeeld, hier in het dorp lopen Rottweilers die levensgevaarlijk zijn, er zijn incidenten geweest zowel met mensen als dieren. Er wordt niks gemeld aan gemeente of politie, waardoor men geen enkel beeld heeft van het gevaar dat deze dieren veroorzaken. Mensen hebben bij bijtincidenten ook vaak geen idee dat het gemeld kan worden. Mijn Berner is ooit aangevallen en daarvoor heb ik Politie ingeschakeld die ook daadwerkelijk bij die mensen thuis zijn geweest. Onder het motto van "we willen geen herrie in de buurt, angst of onwetendheid gaat er heel heel veel mis. Wat iemand hierboven zegt van nul idee hebben van wat honden zijn, dat kan ik onderschrijven. Soms weet men niet eens of ze een reu of een teef hebben of wat voor ras, dat vind ik ongelooflijk. Zwakbegaafden die maar op marktplaats pupjes gaan halen voor de kinderen en dan vervolgens het beest aan een boom binden of erger omdat het dier de kinderen heeft gebeten die er ponies op wilden tekenen. Van de "verplichte" cursus bij beginnende hondeneigenaren hoor ik ook niks meer en denk ik ook niet bij dit kabinet te kunnen verwachten.
@blondie ik denk inderdaad dat in een thuissituatie je zelf moet kunnen inschatten hoe je daarmee omgaat, lijkt me wel heel belangrijk bij een seh te vermelden dat het om een hondenbeet gaat ivm injecties en infecties e.d.
@Nanna ik zie een stichtinghond echt niet als hip and happening, integendeel eigenlijk, de rashonden zijn toch veel mooier, cooler en meer happening voor diegenen die daar waarde aan hechten? Ik kom uit de Berner Sennen wereld, we hebben er een aantal gehad maar vanwege de enorme problemen met het ras, heb ik ondanks dat het ras perfect bij mij past, gekozen voor iets anders. Dat was niet noodzakelijkerwijs van ik moet een buitenlandse hond, het ging mij puur om hem. Als hij in NL gefokt was, was hij het ook geworden. Nu vind ik dit soort honden wel echt hysterisch leuk en kan ik enorm lachen met die idiote houdingen en geschifte fratsen, dus iets in die richting heeft nu voorkeur. Ik denk dat net als met alles in Nederland, de grote hoeveelheid honden, gebrek aan kennis en de verhuftering van alles, een groot probleem gaat worden.

[Smoushond]

Wat ook nog mee kan spelen zijn de steeds oplopende dierenartskosten. Ik zie af en toe wel eens honden lopen waarvan ik denk wow die heeft echt last van heupen en of rug en als ik er dan naar vraag zeggen ze nee hoor gewoon oud 8 jaar voor een labrador is toch niet oud? Of een hond die lange tijd mank loopt ,gaat wel over met rust

Tja pijnstillers zijn ook heel erg duur maar een hond met pijn kan wel makkelijker happen

[Irma]

Wat ook nog mee kan spelen zijn de steeds oplopende dierenartskosten. Ik zie af en toe wel eens honden lopen waarvan ik denk wow die heeft echt last van heupen en of rug en als ik er dan naar vraag zeggen ze nee hoor gewoon oud 8 jaar voor een labrador is toch niet oud? Of een hond die lange tijd mank loopt ,gaat wel over met rust

Tja pijnstillers zijn ook heel erg duur maar een hond met pijn kan wel makkelijker happen

Klopt, vaak is het de hond is oud, wil niet meer meedoen, loopt te sjokken enz. Maar zet hem maar een paar weken op een goede pijnstiller, kijken wat er gebeurd. Vaak zie je de honden weer meedoen.
Heb veel oude honden gehad, alles ging op pijnstillers op een gegeven moment.

[Tineke]

Wat ook nog mee kan spelen zijn de steeds oplopende dierenartskosten. Ik zie af en toe wel eens honden lopen waarvan ik denk wow die heeft echt last van heupen en of rug en als ik er dan naar vraag zeggen ze nee hoor gewoon oud 8 jaar voor een labrador is toch niet oud? Of een hond die lange tijd mank loopt ,gaat wel over met rust

Tja pijnstillers zijn ook heel erg duur maar een hond met pijn kan wel makkelijker happen

Klopt, vaak is het de hond is oud, wil niet meer meedoen, loopt te sjokken enz. Maar zet hem maar een paar weken op een goede pijnstiller, kijken wat er gebeurd. Vaak zie je de honden weer meedoen.
Heb veel oude honden gehad, alles ging op pijnstillers op een gegeven moment.

Dat zal er zeker mee te maken hebben, ook wordt er vaker naar alternatieve geneeswijzen gegrepen en dat is ook niet in alle gevallen waar de oplossing ligt

[CatnDog]

Ik vind het wel opmerkelijk dat er in dit artikel eigenlijk vooral wordt gesproken over pijngerelateerde bijtincidenten. De hond heeft pijn en daarom bijt de hond. Maar is dit wel werkelijk het gros van de bijtincidenten? Is er niet ook gewoon een groot deel dat mens/hondagressief is zonder onderliggend lijden?

[EchoMira]

Pfoe, wat een moeilijk leesbaar artikel. En wat is in godesnaam rijp en groen?

Ik denk dat het gewoon een gevolg is van de coronapiek. Er zijn nu meer mensen met (slecht passende) honden.

Dat honden met een normale bijtrem ineens wel gaan hakken als ze pijn hebben geloof ik niet.

[Persistence]

Gaat dit nou alleen over hond-mens incidenten?

Wat is een melding? Als er bij politie een proces-verbaal is opgemaakt? Als je in het ziekenhuis komt met je afgebeten arm?

Ik denk dat dit heel lastig bij te houden en te monitoren is. Politie heeft er geen capaciteit voor. En een register opzetten waar mensen zelf melding kunnen maken wordt een zootje. Voor de één is een beet een schrammetje en voor de ander vergaat de wereld.
En natuurlijk ga je incidenten met je eigen hond niet melden. Telt een snep van een teckel in het been van Vlinder die op het schoolplein over zijn staart stept net zo zwaar als een ‘bijtincident’ als XL-Bully Django die in je bovenbeen hangt als je je boomertje voor de zekerheid maar even optilt?

Dat is net zoiets als de lijsten van bijtincidenten per ras. Zet de labradoodle maar bovenaan hoor.

[Marc]

Pfoe, wat een moeilijk leesbaar artikel. En wat is in godesnaam rijp en groen?

Ik denk dat het gewoon een gevolg is van de coronapiek. Er zijn nu meer mensen met (slecht passende) honden.

Dat honden met een normale bijtrem ineens wel gaan hakken als ze pijn hebben geloof ik niet.

Dat is dus precies wat ik wilde zeggen. Ik geloof niet dat honden sneller bijten met pijn. Zal vast eens gebeuren maar een toenemen van bijtincidenten verklaren door pijn gaat mij echt te ver. Mijn honden en ook mijn eerdere honden bijten niemand sneller als ze pijn hebben of hadden. Ik herken dat eigenlijk helemaal niet en de dierenarts is alleen maar beter en de medicatie ook.

[Smoushond]

Het wordt al heel snel geroepen door gedragsdeskundigen bij bijtincidenten : heeft hij pijn?
Ik denk wel dat een hond die bijt sneller bijt als hij pijn heeft omdat zijn lontje dan nóg korter is dat zou kunnen
Maar dan is het in de basis al een hond die bijt

Er zijn ook genoeg honden die juist makker worden als ze pijn hebben en gewoon zullen waarschuwen met een grom als ze pijn hebben. Maar als daar dan verkeerd op gereageerd wordt kunnen ze misschien wel bijten dus ja

[Marc]

Het wordt al heel snel geroepen door gedragsdeskundigen bij bijtincidenten : heeft hij pijn?
Ik denk wel dat een hond die bijt sneller bijt als hij pijn heeft omdat zijn lontje dan nóg korter is dat zou kunnen
Maar dan is het in de basis al een hond die bijt

Er zijn ook genoeg honden die juist makker worden als ze pijn hebben en gewoon zullen waarschuwen met een grom als ze pijn hebben. Maar als daar dan verkeerd op gereageerd wordt kunnen ze misschien wel bijten dus ja

Ik kan me wel weer voorstellen dat honden in een gezin met kleine kinderen sneller bijten thuis naar de kinderen als ze pijn hebben. Als ze op de rug gaan hangen bij een oude hond met spondylose of aan de oren komen van een spaniel met vette oorontsteking. Maar op straat mensen bijten door pijn dat zie ik zelf niet zo snel exponentieel verergeren omdat nu ineens meer honden pijn zouden hebben....